Avrupa’nın Ermeni katliamındaki tutumunu işleyen eser Aram Yayınevi’nden çıktı

img
HABER MERKEZİ - Johannes Lepsius’un kaleme aldığı “Ermenistan ve Avrupa: Güçlü Hristiyan Devletlerine Karşı Bir Suçlama Metni” kitabı yerel otoritelerin merkezi gücün emirlerini yerine getirdiklerine dair önemli bir veri sunuyor.
 
Johannes Lepsius’un 1896 yılında yayımlanan "Armenien und Europa: Eine Anklageschrift wider die" eseri, Aram Yayınevi tarafından “Ermenistan ve Avrupa: Güçlü Hristiyan Devletlere Karşı Bir Suçlama Metni” ismiyle Türkçe’ye çevrilerek yayımlandı. Memet Baytimur’un çevirisini yaptığı kitap, Lepsius’un ilk önemli çalışması olarak gösteriliyor. Kitap, 1894-1896 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun farklı vilayetlerindeki Ermeni katliamını; bilgi, belge ve raporlarla ele alıyor. Kitabın isminden de anlaşılacağı gibi Avrupa’nın bu katliamlardaki sorumluluğunun da belge ve bilgilerle ele alındığı eserde, bu durum sert bir şekilde eleştiriliyor.
 
1895 yılını 1896 yılına bağlayan sonbahar ve kış aylarında yakılıp yıkılan vilayetleri dolaşan, yaşanan katliamlar hakkında Türk kentli ve köylünün görüşlerini dinleyen Lepsius, ülkesi olan Almanya basınının olayları çarpıttığından ve Ermeni halkının hükümete karşı ayaklandığına yönelik haberlerle halkı yanılttığından emin olduktan sonra; tanıklıklarını, katliamlarda yer alanların beyanlarını, derlediği belge ve raporları, bölgede bilgi toplayan Avrupalıların görüşlerini Avrupa’nın her köşesine taşımayı amaçlıyor. Lepsius, şöyle diyor: “Seyahatim esnasında Anatolie’de karşılaştığım Müslümanların hepsi Ermeni halkının katledilmesi ve yağmalanmasının kendi nazarlarında gayet doğal olduğu nedeniyle hükümet tarafından Sultan’ın iradesine dayanarak organize edildiğini beyan ettiler. Kırsal alanlardaki Türk nüfus ayrıca ve kuşkusuz bu kıyım ve talanların camilerde mollalar tarafından verilen vaazların sonucu olduğunu, imamların Müslüman dünyasının tek dini lideri olan şeyhülislamın, Ermenilerin öldürülmesine cevaz veren fetvasına dayandığını söyledi…” 
 
‘HER ŞEY PLANLI VE PROGRAMLIYDI’
 
1895 yılının Ağustos-Eylül aylarında İstanbul’da; emekçi, zanaatkar, hizmet erbabı, hamal ve ağır işlerde çalışan 6 bin Ermeni’nin Boğaz’da demirli Avrupa savaş gemilerinin suskun top mermileri gölgesinde öldürüldüğünü vurgulayan Lepsius, başka vilayetlerden de ardı ardına katliam haberlerinin gelmeye başladığını belirtiyor. 30 Eylül 1895 tarihinden 1 Ocak 1896 tarihine kadar periyodik bir şekilde önce İstanbul, sonra da ardı ardına Akhisar, Trabzon, Erzerom, Kıği, Hadjin, Çorum, Mereş, Erzingan, Gümüşhane, Bedlîs, Elbistan, Bayburt, Şebinkarahisar, Payas, Riha, Mersin, Adana, Meletî, Sêwereg, Wan, Semsûr, İskenderun, Eğin, Xarpêt, Talori, Sêwaz, Gürün, Kharza, Tchok, Merzemen, Dîlok, Tokat, Mûş, Mersivan, Amasya, Yenicekale, Sêrt, Pasinler, Ova, Zile, Kayseri, Samsun, Tarse, Ağcagüney, Akbes ve Bêrecûk’ta onbinlerce Ermeni’nin katliamdan geçirildiğini ve yüz binlercesinin yerinden yurdundan edilerek açlığa ve sefalete mahkum edildiğini raporlarla anlatan Lepsius, buralardaki yerel otoritelerin merkezi gücün emirlerini yerine getirdiklerine dair önemli bir veri sunduğunu kaydediyor. Lebsius ayrıca katliamların borazan sesiyle başladığını ve cami minarelerinden okunan dualarla ve şükür namazıyla son bulduğunu belirtiyor.
 
‘SONUNA KADAR HERKESİ KANDIRAMAZSINIZ’
 
Kitabın birinci bölümünde Trabzon, Erzerom, Bedlîs, Wan, Xarpêt, Amed, Sêwaz, Halep, Adana ve Ankara vilayetlerindeki Ermenilere ilişkin önemli bilgiler paylaşan yazar, “Sinir sistemi sağlam okuyucular için yazılmıştır” başlıklı ikinci bölümde bizzat tanıkların anlattığı insanlık dışı uygulamalara yer veriyor ve Avrupa basınını kastederek şöyle diyor: “Yalan yanlış yayınlarla onurlu insanları itham altında bulunduranlar sonuna kadar herkesi kandıramazlar.” Lepsius, Sultan Abdulhamid’in kendi adıyla kurduğu Hamidiye Alayları’nın düzensiz Kürt birlikleri, Çerkes birlikleri, yedek askerler ve jandarmanın “hayranlık uyandırıcı bir düzen içerisinde” katliama başladıklarını ve önceden belirlenen zamanda da bitirdiklerini şu sözlerle vurguluyor: “Yetkililerin tepeden tırnağa silahlandırdığı bu ayak takımı güruh bir bayrama gider gibi katliam yapmaya gidiyordu…”
 
Johannes Lepsius’un kendi tanıklıklarının yanı sıra, Osmanlı İmparatorluğu’na ait resmi belge ve raporlarına, diplomatik yazışmalar, Ermeni topluluklarının mektupları, misyoner, konsolosluklar ve yardım kuruluşlarının raporları ve gazete haberlerine dayanarak kaleme aldığı 269 sayfalık kitap, geçmişin karanlık sayfalarını aydınlatmanın yanı sıra bugüne ve geleceğe dair de önemli dersler sunuyor.
 
JOHANNES LEPSİUS KİMDİR?
 
Lepsius, 15 Aralık 1858’de Prusya Krallığı’nın Potsdam şehrinde doğdu. Münih’te matematik ve felsefe eğitimi aldı. 1880’de ödüllü bir çalışmayla doktorasını tamamladı. Misyonerlik ve insani yardım çalışmalarına yöneldi. Kudüs’te Süryani Yetimhanesi’nin yönetim kurulunda görev aldı. “Ermenistan ve Avrupa: Güçlü Hristiyan Devletlerine Karşı Bir Suçlama Metni” adlı eseri, yayınlanan ilk önemli çalışmasıdır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Ermenilere yönelik soykırımı titizlikle belgeledi. “Ermeni Halkının Türkiye’deki Durumu Üzerine Rapor” adlı eseri bu dönemde yayımlandı. Raporda Enver Paşa ile yapılan bir röportaj da yer aldı. Türkiye’nin Alman İmparatorluğu’nun müttefiki olması nedeniyle resmi sansür uygulanan bu rapor, gizlice 20.000’den fazla kopya olarak dağıtıldı. Diğer önemli eserlerinden biri de “Almanya ve Ermenistan 1914-1918: Diplomatik Belgeler Koleksiyonu”dur. Bu eser daha sonra “Ermeni Soykırımı Hakkındaki Ana Belge” olarak kabul edildi. Lepsius 3 Şubat 1926’da İtalya Krallığı’nın Meran şehrinde hayatını kaybetti. Anısına Potsdam’da 2011 yılında “Lepsiushaus” adıyla bir ev müzesi açıldı. Bu müze, aynı zamanda bir “Soykırım Araştırmaları Merkezi” olarak hizmet vermekte.
 

Diğer başlıklar

20/10/2024
22:40 Ömer Öcalan: İmralı için neden hukuk uygulanmıyor?
21:21 Federe Kürdistan'da seçime katılım oranı yüzde 64
21:13 Hilar Tarih Kültür ve Gastronomi Şöleni konserle son buldu
20:53 Mêrdîn’de mahsere şenliği
19:49 Baroların seçim sonuçları
19:41 Tahliye edilen Karataş'tan tutsaklar için mücadele çağrısı
19:31 ‘İnançları kullanan iktidara karşı birlikteliğe ihtiyaç var’
19:14 Demirtaş, ziyaret öncesi Özel'e çağrı metni verecek
19:00 Fernas direnişinde anlaşma sağlandı
18:52 Adana'da Öz ve Demir aileleri barıştırıldı
18:33 İstanbul Barosu'da 22 yılın ardından değişim: Yeni başkan Kaboğlu
18:27 Pirsûs Belediyesi'nden istismar semineri
18:15 Federe Kürdistan'da oy verme işlemi tamamlandı
18:07 Kürtçe Kitap fuarı sona erdi
17:14 Cegerxwîn, şiirleri ile anıldı
17:07 Pîran'da madenin yarattığı tahribat incelendi
17:00 Kadınlar Rojin Kabaiş için yürüdü
16:46 Aileleri polis tarafından aranan öğrenciler: ‘Suç’ işlemeye devam edeceğiz
16:29 İşçi Emekçi Birliği’nden miting: Gücümüzü örgütleyelim, direnişi büyütelim
15:59 Mêrdîn’deki sokağa çıkma yasağı sonlandırıldı: 4 gözaltı
15:46 Eyn İsa’ya saldırı: 3 çocuk katledildi
15:45 YNK Seçim Sorumlusu: KDP'liler halka baskı uyguluyor
15:35 Kaboğlu: Demokratik Cumhuriyet borcumuzdur
15:29 Şüpheli bir şekilde yaşamını yitiren tutsak Temizer'in taziyesine ziyaret
15:27 Tarih ve Gastronomi Şöleni’nde yöresel sunumlar yapıldı
14:03 ‘Alimler, Analar ve Pirler Buluşması’: Ahlaklı toplum vicdanda başlar
13:48 Çocuklar için 'sokakta spor ve müzik' etkinliği
13:08 Avukatlardan meslektaşlarına oy kullanma çağrısı
13:07 Gazeteci Gök ve Müftüoğlu’nun duruşmalarına çağrı
12:49 Meclis'te bütçe maratonu başlıyor
12:43 Kerboran’da şüpheli çocuk ölümü
12:37 Federe Kürdistan’da sandık çağrısı: Değişime ihtiyaç var
12:30 DBP İstanbul’da örgütlenmeyi tartıştı: Mahalle, mahalle örgütleneceğiz
12:07 KDP Türkiye’den getirdiği sahte seçmene oy kullandırıyor
11:21 'Yenidoğan Çetesi' iddianamesi: Bebeği narkotik ilaçla uyutmuşlar
10:44 Muğla'da orman yangını devam ediyor
10:43 Mesrur Barzani’den Türkiye itirafı
10:38 Türkoğlu: Barış ‘jin, jiyan, azadî’ felsefesi ile yüzleşmekle olur
10:11 Kılıçdaroğlu hakkında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ soruşturması
10:06 Anneler: Barış için Sayın Öcalan ile görüşülmeli
09:43 Tahliye olan yazarlar: Dilin gelişmesi için daha çok üreteceğiz
09:42 Şenyaşar ailesi 6 yıl 4 ay sonra taziye kuracak
09:09 Kadınlar kendilerini güvende hissetmiyor: Özsavunma şart
09:08 30 yıllık geçim kaynağı: Arıcılık
09:08 Tutsaklara ağız içi arama ve kelepçeli muayene dayatması
09:07 Ortadoğu'da savaş tırmanıyor: Kürtlerin ne yapacağı önemli
09:05 Kadınlar: Mücadele ortak bir paydada yürütülmeli
09:05 'Türk bayraklı bikini' paylaştın soruşturması
09:00 20 EKİM 2024 GÜNDEMİ
08:39 Dîlok Barosu kurulunda tecrit tepkisine saldırı girişimi
08:14 Mêrdîn’de 2 mahallede sokağa çıkma yasağı ve baskın
08:03 Federe Kürdistan’da parlamento seçimleri başladı
19/10/2024
23:33 Gever'de şüpheli kadın ölümü
22:44 Tahliye olacağı gün yaşamını yitiren tutsak Temizer toprağa verildi
21:34 İzmir Barosu genel kurulunda 'jin, jiyan, azadî' sloganı
21:06 Kadınlar: 25 Kasım'da Tünel Meydanı’nda buluşalım
20:27 Şehba köylerine obüslü saldırı
19:45 Kadınlar ‘Kendime Mektup’ kitabının söyleşisinde buluştu
19:40 Kültürel Soykırım panelinde 'örgütlenme' vurgusu
19:19 Kaboğlu: Adil yargılanma hakkını korumakla yükümlüyüz
19:08 Şüpheli ölen tutsağın babası: Bırakılması gerekirken kelepçeleyip götürdüler
18:47 Hediye Kalkan’ın yorumuyla 'Bilbilo'
18:33 ‘Özgürlüğe ses ver’ eylemi: Direne direne kazanacağız
18:20 Şamîran Kadın Yaşam Merkezi açıldı
18:09 Tuncel: 13 Ekim'de verilen 'özgürlük' mesajı iyi görülmeli
17:47 Erdoğan ve Scholz savunma sanayini görüştü
16:45 Tahliye kararı verildiği gün şüpheli şekilde yaşamını yitirdi
16:38 YNK özel oylamada 70 bin oy aldı
16:11 Cenazesi 3 yıl sonra ailesine teslim edildi
15:22 Erxenî'de Hilar Tarih Kültür ve Gastronomi Şöleni
15:06 DEM Parti Sözcüsü: Tecrit kaldırılmalı, Öcalan tartışmalara dahil edilmeli
15:01 Hasta tutsaklar Onaran, Yılmaz ve Tokmak’ın tahliyesi talep edildi
14:48 İstanbul Barosu'nun genel kurulu başladı
14:39 'Yenidoğan çetesi' soruşturması: 9 hastanenin ruhsatı iptal edildi
14:35 Fadıl Şenyaşar: Halkın sahiplenmesiyle dışarıdayım
14:19 JRO: Federe Kürdistan'da gazetecilerin seçim takibi engellendi
13:56 107 haftadır direnişteler
13:54 Bayındır: Abdullah Öcalan’ın başaktör olmadığı hiçbir süreç samimi değildir
13:17 Fehmi Tosun'un kızı: Hesap sormak için buradayız
12:00 Kayıp yakınları: Çözüm istiyorsanız cinayetleri aydınlatın
11:48 Kolberlere saldırı sürüyor
10:45 YNK’li aday: Büyük değişimler olacak
09:52 İnternet oyununda hediye transferi 'örgüte finans sağlamak' sayıldı
09:46 Seveni çok bakanı yok
09:45 İtalyan Bonaccorsi: Gerçeği özgürleştirmek için mücadele etmeliyiz
09:05 Yeraltındaki yaşama ışık tutan sergi
09:02 Alıkonulan gençlere şiddet, tehdit ve hakaret
09:02 İşçi kıyımı sürüyor: Tek yol örgütlü mücadele
09:01 Tekerlekli sandalyeye bağlı tutsak ‘dikkat, kaçabilir’ notuyla sevk edildi
09:01 Depremde hasar gören hastanenin yenilenmesi talebi
09:01 Qileban'da 'çatlak baraj' korkusu
09:01 Kürtçe Kitap Fuarı: Halk sahip çıkıyor, soruyor, okuyor
09:00 Çocuğa cinsel taciz, ailesine tehdit
09:00 19 EKİM 2024 GÜNDEMİ
18/10/2024
23:35 ‘Yenidoğan çetesi’ sermayeyi önceleyen politikaların sonucu’
23:19 DEM Parti’den Kadir İnanır’a ziyaret
22:28 BDP Adana İl Başkanı Karataş tahliye oldu
22:19 Dîlok’ta çocuklardan yürüyüş: Susma
21:20 Fadıl Şenyaşar cezaevinden çıktı
20:37 Kadınlardan meşaleli yürüyüş: Artık yeter şiddete dur de
20:07 Kürtçe Kitap Fuarı 3’üncü gününde
19:47 Eğitim Sen’den MEB protestosu: AKP elini kadınlardan çek
19:15 Dîlok’ta Fernas işçileriyle dayanışma açıklaması
19:02 Federe Kürdistan’da özel oylama tamamlandı
18:26 YJA Star’lı Stêrk’in cenazesi 79 gün sonra verildi
17:37 Etki ajanlığı ‘casusluk düzenlemesi’ olarak yeniden Meclis’te
17:29 Elbak’ta yasak sonrası operasyon başlatıldı
17:17 Avukat Rişvanoğlu’na tehdide tepki ve suç duyurusu
17:04 Kürkçüler Cezaevi önünden seslendiler: Tecrit sonlandırılsın
16:21 Kadınlar Rojin Kabaiş için yürüdü
16:10 Hamas, Yahya Sinvar'ın öldüğünü doğruladı
15:53 Gazeteci Germiyanî: KDP peşmergelerden oyların fotoğrafını istiyor
15:35 Espiye L Tipi Cezaevi’nde tutsaklara saldırı
15:30 Emekli sendikalarından DEM Parti'ye ziyaret
15:28 DEM Parti MYK'si yarın toplanacak
15:16 Artemêt Belediyesi: İller Bankası'ndan teminat mektubu alamıyoruz
14:56 Erdoğan’ın maaşına yüzde 30 zam
14:03 İHD Amed Şubesi’nin 9 yıllık ihlal raporu: En az 27 bin gözaltı
13:50 62 basın örgütü ve STÖ’den Açık Radyo’nun kapatılmasına tepki: Sansüre son verilsin
13:37 Kadını ağır yaralayan faile 17 yıl ceza
13:30 Hewlêr'de oy verme merkezinde silah sesleri
13:27 DAİŞ operasyonunda asayiş üyesi hayatını kaybetti
13:16 Subaşı’ya 6 yıl 3 ay ceza
13:15 Kaçak tarikat yurduna karşı suç duyurusu
12:43 18 suç kaydı bulunan şiddet failine tahliye
12:11 Fuat Keyman yaşamını yitirdi
12:07 'Ermeni Soykırımı' davasında beraat kararı
11:38 Taburcu olan Kösen: Mücadelemizi büyüteceğiz
11:37 Ferit Şenyaşar: Nihai adalet sağlanana kadar mücadelemiz sürecek
11:15 Doğu Karadeniz'de mevsimin ilk karı yağdı
11:13 Muğla'nın birçok yerinde orman yangını
10:51 Şenyaşar davasında tutuklular hakkında tahliye kararı
10:35 'Türkiye’nin en güvenilmez' kurumları: Siyasi partiler ve Diyanet
10:26 Aileler İmralı’ya gitmek için başvurdu
10:22 İstanbul Barosu seçimleri: Değişim olursa Türkiye değişir
09:55 Gazeteci Verim’e bir paylaşımdan dolayı 3 ayrı ceza
09:29 Rakka 7 yılda yaşamın renklerine kavuştu
09:20 Tarihçi Aydın: Ortadoğu sorununun çözümü konfederalizmden geçiyor
09:18 İdare ve Gözlem Kurulu hakimlik kararını hiçe saydı
09:12 Federe Kürdistan Bölgesi'nde özel oylama başladı
09:11 Balıkesir ve İzmir cezaevlerinde tüm haklar ihlal ediliyor
09:09 Cezalara karşı tutsaklara para gönderme kampanyası başlatılacak
09:06 Parastin-ENKS ile MİT'in ortaklığı
09:03 SKM'den katliamlar ve şiddete karşı özsavunma atölyeleri
09:02 Av. Kaya: Mardin Cezaevi'ndeki ihmaller açığa çıkarılmalı
09:00 18 EKİM 2024 GÜNDEMİ
08:24 Tur otobüsü devrildi: 6 ölü, 25 yaralı
08:09 Serhed için kar yağışı uyarısı
17/10/2024
22:51 Elbak’ta bir çok bölgeye giriş çıkışlar yasaklandı
21:47 Demirtaş ve Yüksekdağ: Dışarıda olsak elbette barışa katkı sağlarız