Rêxistinên sivîl banga parastin û bijartina dersên kurdî kirin

  • rojane
  • 15:32 18 Çile 2022
  • |
img
NAVENDA NÛÇEYAN - Saziyên sivîl ên li Tirkiyê û Elmanyayê ji bo parastina zimanê kurdî bang li malbatan kirin ku dersa kurdî bijêrin û ji rayedaran xwestin ku zimanê kurdî bibe zimanê fermî. 
 
Gelek sazî û rêxistinên sivîl ji bo parastina zimanê kurdî da ku bibe zimanê perwerdehiyê û têkildarî hilbijartina dersa bijarte ya kurdî daxuyaniyek nivîskî belav kirin. Di daxuyaniyê de li ser biryarên UNESCO’yê hat sekinandin û wiha hat gotin: "Li hember biryarên Rêxistina Perwerde, Zanist û Çandê ya Netewên Yekbûyî (UNESCO) wekî li gelek dewletan li Tirkiyeyê jî ev biryar nayên pêkanîn."  
 
'ASÎMÎLASYON TÊ FERZKIRIN'
 
Di daxuyaniyê hat diyarkirin ku Tirkiye polîtîkayên asîmîlasyonê li gelan û baweriyan dide ferzkirin û ev hatin gotin: “Netew Dewleta Tirk zimanan, çandan û baweriyan qedexe kiriye, li ser gelan û baweriyên cuda polîtîkayên asîmîlasyonê dide ferzkirin. Li gorî raporên UNESCO’yê di nava sînorên Tirkiyeyê de gelek ziman wenda bûne û talûkeya ku deh salên di pêşiya me de dê sê ziman din jî wenda bibin, heye." 
 
'RÊBAZÊN HOV TÊN BIKARANÎN'
 
Di daxuyaniyê de hat destnîşankirin ku di dibistan, qişleyên leşkerî û di mizgeftan de jî ev polîtîka wek hovane tên meşandin û wiha hat gotin: "Li dibistanan, di polîtîkayên aboriyê de, li qişleyên leşkerî û di mizgeftan de jî wek çerxên tunekirina ziman û devokan dixebitin. Zaravayên kurmancî û dimilkî yên kurdî di nava qadên cemaweriyê de, ji kolan û ji jiyana rojane tê derxistin. Ji bo vê yekê rêbazên hovane tên meşandin.
 
ZIMANÊ KU NAYÊ FAMKIRIN 
 
Li Parlamentoya Tirkiyê jî ev polîtîka bi awayekî vekirî tên meşandin û zimanê kurdî wekî ku nayê zanîn, nayê famkirin tê nîşandan. Îro jî di nava girtekên Meclîsê de ji bo zimanê kurdî  ‘zimanê nayê zanîn’, ‘zimanê nayê famkirin’ û ‘zimanê x’ tê nivîsîn. 
 
BI QASÎ JIYANÊ GIRÎNG E
 
Li hemû kurdan bang hat kirin ku xwedî li zimanê xwe derbikevin, nexwe kurdî jî bi wendabûnê re rûbirû ye. Di demekî ku kurdî bi wendabûnê re rûbirû maye de ya esasî ew e ku ji kreşê heya zanîngehan divê kurdî bê parastin, xwedî statuyekî fermî be û wek zimanê perwerdeyê bi destûra bingehîn ve were mîsogerkirin. Dema ku em vana didin ber çavan divê kurd ji bo zarokên xwe di nava dersên bijarte de kurdî hilbijêrin. Ev mijarekî wek jiyanî giring e."
 
BANGA LI DEWLETÊ Û KURDAN HAT KIRIN 
 
Daxuyaniyê de bang li dewletê hat kirin ku ji bo zimanê kurdî berpirsyariya xwe bîne cih û bang li gelê kurd jî hat kirin ku bila ji bo zarokên xwe wek dersên bijarte Kurmancî û Dimilkî bibijêrin. 
 
Navê saziyên ku metnê destnîşan kirine wiha ne: Kongreya Avakirinê ya Dêrsimê, Fedarasyona Komeleyên Elewiyan ên Demokratîk,Federasyona Komeleyên Mereşê, Navenda Çandê ya Koçgirî a Ewrupa, Komeleya Xinûsê ya Elmanya,  Însiyatîfa Gel a Kurecîk ya Elmanya, Federasyona Kurdên Anatoliya Navîn, Komeleyên Demokratîk ên Elewî. 
 

Sernavên din

19/01/2022
09:16 Bang li CPT'yê kir: Girtîgeh bûne navendên mirinê
09:09 Di hevdîtina vekirî de nehiştin hevjînên hev li kêleka hev rûnên
09:00 ROJEVA 19'Ê ÇILEYA 2022'YAN
18/01/2022
22:06 Li Qoserê formên dersên bijarte nedan xwendekaran
20:23 Ji bo dersa kurdî belavok belav kirin
20:10 Daxuyaniya hevpar a 8 partiyên siyasî: Em bibiryar in ku berpirsiyariya civakî pêk bînin
18:41 Berfê li navçeyên Amedê jî erd spî kir
16:57 'Nobeta Edaletê' ya Wanê di roja 40'î de ye
16:54 Berfê li Amedê rûyê erdê spî kir
16:33 Serokên daîreyan ên qeyûmê Amedê şerê hev kirin
16:15 Artêşa Iraqê gef li Şengalê dixwe
16:14 Wê daxwaza malbatên Nobeda Edaletê digirin li mitînga Amedê olan bide
15:42 HDP'ê xebatên xwe yên mitînga Amedê li Bismîlê domand
15:32 Rêxistinên sivîl banga parastin û bijartina dersên kurdî kirin
15:13 Ceza li Serokê Komeleya Sarmaşikê hat birîn
15:13 Bûldan: Yên ku tecrîdê didin sepandin û qala Îmraliyê dikin ne jidil in
15:03 Li Aydinê hin dibistanan kurdî ji dersên bijarte derxistin
14:43 Înîsiyatîfa Piştevaniya Girtiyan serdana malbata Şenyaşar kir
14:13 Şenyaşar: Wê hemû deriyê edliyeyên Tirkiyeyê bibin cihên nobeta edaletê
14:13 Leşkeran li Şêrwanê ciwanek kirin binçavan
14:02 Dadgehê cezayê dîsîplînê betal kir
13:03 Çalakiya ‘Gulistan li ku ye?’ di roja 18’an de ye
12:54 Bahçelî bertekên amediyan bi "dabeşkirinê" sûcdar kir
12:43 Parêzerên Ocalan serî li dozgeriyê dan
12:43 PADÊ: Divê Iraq Şengalê neke qada aloziyê
12:23 Faîlê destdirêjiyê Serokê Ocaxa Ulkuciyan a Ûmûrlûyê hat berdan
11:09 29 sal derbas bûn: Kujerên Orhan diyar in
10:26 Ruhê berxwedêr ê Kalo li her kûçeyên Amedê ye
10:22 Komîsyona Mafê Mirovan a Meclisê angaştên derpkirinê lêkolîn nekir
09:00 Di 15 salan de 82 hezar û 253 kes ji ber tahdeyê serî li TKFD'ê dane
09:00 Krîzê traktor pê da firotin, niha jî dora heywanan e
09:00 Heyeta Şopandinê zend û benda badan: Em ê bibin dengê girtiyan
09:00 Li şûna dibistanên hatin hilweşandin navendên bazirganiyê çêdikin
09:00 Çalakgerê greva birçîbûnê Yagiz: Divê her kes li berxwedana li Îmraliyê xwedî derbikeve
09:00 Ji ber strana bi kurdî derbarê wî de îdianame amade kirin
09:00 ROJEVA 18'Ê ÇILEYA 2021'Ê
08:56 Li Qeyseriyê erdhej çêbû
17/01/2022
21:22 Karkerê di kana komirê de jehrî bû jiyana xwe ji dest da
20:38 Li Semsûrê kesek hat girtin
19:29 Platforma Jinan a Çîgîlê ji bo berdana Aysel Tûglûkê bang kir
19:12 KCD û DBP çûn taziyeya Kalo
19:00 'DEDAŞ hem ceryanê qut dike hem jî heqê jeneratorê ji gel distîne'
17:04 Wê li pêşiya ATK'ê çalakiya 'Em ê destûr nedin mirinan' bê destpêkirin
16:18 Xebatên HDP'ê yên mitînga Amedê didomin
16:10 Rêveberê HDP'ê Sedat Duşunmez hat berdan
16:04 Dibe ku ciwanê polisan gule lê reşandibûn seqet bimîne
15:39 Li Riha û Colemêrgê 2 leşkeran jiyana xwe ji dest dan
15:08 ÎHD: Li Enqereyê binpêkirina mafan zêde bûye
14:41 Ji gotina "xwezî bi kesê ku dibêje ez kurd im" beraet kir
14:23 PENa Kurd banga bijartina dersa kurdî kir
14:05 Danişîna doza Hevserokê Giştî yê berê yê DBP'ê Aslan taloq bû
14:04 Li ber edliyê gazî kirin: Gulistan li ku ye?
14:03 Doza Geziyê: em teslîm nabin, hûn teslîm bibin
13:48 6 sal û 3 meh cezayê girtîgehê li endama MEBYA-DER'ê birîn
13:35 Polêsan li Silopiyayê 3 kesan binçav kirin
13:25 5 roj in agahî ji 3 kolberan nayê girtin
13:12 Rojê nanekê didin girtiyan
13:02 Malbatên girtiyên nexweş: Li girtîgehan ‘hiqûqa dijminatiyê’ tê sepandin
12:44 Gergerlîoglû ji bo xerc û bihayên xwarinên girtiyan pêşniyarqanûnekê da meclisê
12:29 Dêrsim de fotoxrafê vore
11:42 Malbata Şenyaşar: Gelo wê kesekî ku ji vê zilmê re bibêje bes e dernekeve?
11:32 Rêveberê HDP'a Wanê hat binçavkirin
11:31 Rewşa girtiyê 29 salan Yildirim giran dibe
11:26 Kalo heta mirinê rastiyan gihand xelkê xwe
09:54 Kolberek birîndar bû
09:08 HDP wê li Amedê mitîngek mezin li dar bixe: Gelê Amedê wê bersiva êrişan bide
09:08 Parêzer Gîzem Mîran: Tecrîd sûc e û divê were rakirin
09:08 Guleryuz ê HDP’yî: Em di lêgerîna temsîlyeta rasteqîn de ne
09:08 Bi endîşeya ku wê zarokên xwe nebîne dê emeliyat bibe!
09:08 Jin dixwazin Aysel Tugluk were berdan: Em bi hev re dikarin bi ser bikevin
09:00 ROJEVA 17'Ê ÇILEYA 2022'YAN
16/01/2022
20:04 Cenazeyê du penaberan ku qerisîne hatin dîtin
18:21 Zeydan: Keda gelê me wê azadî û aştiyê bîne
18:04 Xelk li eywanê bicih nebû, kongre li kuçeyê pêk hat
17:53 Pirtûkên nivîskarên girtî hatin îmzekirin
17:08 Di nobetên edaletê de serdanên piştgiriyê didomin
16:29 Geveriyan Zeydan bi coş pêşwazî kirin
16:18 Li Şirnexê mirina biguman a zarokekê
16:11 Generalê biçûk Kalo hat veşartin
15:52 'Kujerê Enes ev pergal e'
15:22 Ji çar milan ve xebatên mitînga HDP'ê tên kirin
15:06 Bûldan li Êlihê banga bi dawîkirina tecrîdê kir
14:39 HDP li Edenê jî diçe kongreyê
14:38 Tûran: Bi HDP'ê pêvajoyeke nû tê avakirin
14:05 Nobeta malbata Şenyaşar di roja 314'an de didome
13:40 HDP bi komeleyên heremî re civiya: Ji welat re rêya sêyemîn pêwîst e
12:40 Serokê Partiya Çepgir a Ewropayê Bîerbaûm: Divê qedexeya PKK'ê rabe
12:13 Generalê biçûk ê Apê Mûsa, Kalo jiyana xwe ji dest da
11:41 Baz Efrîn: QSD amade ku gelê xwe biparêze
11:39 Mizrakli: Kesên xatirê wan li cem me nîne qet nabe daristana wan hebe
10:25 Ji bo Tifaqa Demokrasiyê 8 partî tên tên gel hev
09:49 Mele Ozdemîr cara sêyemîn hat girtin
09:04 Li çar hawirdorên cîhanê jin ji bo Tûglûkê bûn yek deng
09:03 ‘Em navê Bahçelî naxwazin, bila bi navê Tahir Elçî be'
09:02 Seroka Giştî ya Malên Gel: Yekîtiya çalakiyê şert e
09:01 Emeklî-Sen: Em ê di nav Tifaqa Demokrasiyê de cih bigirin
09:01 Hunermend Taşdogan: 'Xem Neke' diyarî wê berxwedanê ye
09:00 ROJEVA 16'Ê ÇILEYA 2022'YAN
15/01/2022
21:33 Gel vexwandin mîtînga Amedê ya HDP'ê
21:13 Bila girtiyê nexweş Îsmaîl Yilmaz bê berdan