Ji baroyên Kurdistanê ji bo çareseriyê 17 pêşniyar

  • rojane
  • 11:40 19 Hezîran 2025
  • |

ENQERE - 16 serokên baroyên bakurê Kurdistanê pêşniyara çareseriyê ya ji 17 xalan pêk tê pêşkeşî partiyên siyasî yên li Meclisê kir. Di pêşniyaran de hat xwestin ku ziman û çanda Kurdî were naskirin, wesayeta rêveberiya navendî ya li ser rêveberiyên herêmî were bidawîkirin. 

Serokên 16 baroyên bakurê Kurdistanê hatin Enqereyê û di çarçoveya çareseriya demokratîk a pirsgirêka Kurd de li Meclisê bi partiyên siyasî û Serokê Meclisê Nûman Kurtulmuş re hevdîtin kirin. Serokên baroyan, têkildarî çareseriya pirsgirêka Kurd, pêşnûmeyeke çareseriyê ya ji 17 xalan pêk tê pêşkeşî partiyan kirin. 
 
Pêşniyarên ji bo çareseriyê hatine kirin ev in: 
 
“*Rola Avaker a TBMM’ê: Divê TBMM di birêvebirina pêvajoya aştiyê de bi roleke çalak û avaker rabe. 
 
*Maf û Azadiyên Sereke: Divê parvekirina fikrê û azadiyên xweîfadekirin û xwebirêxistinkirinê bêyî zextek hebe bên cîbicîkirin. Misogerkirina azadiyan, di avakirina aştiya civakî de diyarker e. 
 
*Hemwelatiya Wekhev: Bêyî ku cihêkariya etnîk, olî û çandî were kirin, divê hemû hemwelatî xwedî heman maf û berpirsyartiyan bin û ev rastî di qanûn û destûra bingehîn de bê misogerkirin. Divê sepanên ku rêgeza hemwelatiya wekhev ji holê radikin bên bidawîkirin û ji bo xurtkirina vê rêgezê di qanûnan de sererastkirin bên kirin. 
 
*Mafê Siyasetkirinê: Tevlibûna siyasî, bingeha meşruiyeta demokratîk e. Di vê çarçoveyê de divê mafê siyasetkirinê yê kes û saziyan ji zext, tacîzên darazî û gefa cezayan bê parastin. 
 
*Reforma Girtîgehan: Bi taybet jî divê mafê jiyanê yê girtî/hikûmxwarên nexweş berçav bên girtin, mercên înfazkirina cezayê li gorî rûmeta mirovahiyê be û qanûna înfazê li gorî rêgezên wekhevî û edaletê bê sererastkirin. 
 
*Sepana Qeyûm: Sepana qeyûm, mafê bijartin û hilbijartinê û îradeya gel tune dihesibîne û li diî rêgezên sereke ya pergala demokratîk e. Divê ev sepan tavilê bê bidawîkirin û ev qanûna rê dide vê sepanê ji holê were rakirin. 
 
*Berpirsyartiyên Navneteweyî û Darazî: Divê biryarên DMME’yê yekser bên cîbicîkirin û nebicihanîna wan were bidawîkirin. Her wiha dê rêz ji biryarên AYM’ê re bê girtin û bên cîbicîkirin. 
 
*Serbixwebûna Darazê: Divê daraz ji mudaxileyên siyasî were parastin û serbixwe û bêalî be. Divê bi taybet jî bikaranîna tevdîrên keyfî yên li dijî girtî û binçavkiriyên siyasî bê bidawîkirin û mafê darizandina adilane bê parastin. 
 
*Qedexeyên Îdarî: Biryarên îdarî yên keyfî ku mafê çalakiyên aştiyane bisînor dikin û sepanên di serdema OHAL’ê de bên bidawîkirin. Divê hukmên di Qanûna Îdareya Taybet a Bajar de bên rakirin. 
 
*Derketina ji Avadaniya Çekdarî: Ji bo endamên rêxistinên yên tundî û çek terikandin bikarin tev li jiyana civakî ya aştiyane bibin û ji bo vê divê çarçoveyeke hiqûqî were amadekirin. Ji bo entegrasyona civakî divê tevdîrên sererastkirin û parastinê bên girtin. 
 
*Komîsyona Heqîqet û Hevrûbûnê: Ji bo binpêkirinên giran ên mafên mirovan ên di demên berê de bên lêkolînkirin, ji bo naskirina travmayên civakê û başkirina hafizeya civakê, divê Komîsyona Heqîqet û Hevrûbûnê bê avakirin. 
 
*Avakirina Hafizeya Hevpar: Divê êşên gelên Tirk û Kurd di demên berê de jiyan bi awayekî adilane û însanî bên naskirin û bi bîranîna van êşan re hafizeya civakî were xurtkirin û pêşerojeke hevpar were avakirin. 
 
*Reforma Rêveberiyên Herêmî: Divê rayeyên rêveberiyên herêmî bên berfirehkirin, rêgeza rêveberiya xwecihî were xurtkirin. Divê wesayeta navendê were bidawîkirin û gel yekser xwe birêve bibe. 
 
*Mafên Ziman û Çandî: Di serî de ziman û çanda Kurdî, divê qadên hemû nasname û çandan di destûra bingehîn de bên misogerkirin û astengiyên li ber perwerdeya bi zimanê dayikê û bikaranîna di xizmetên cemaweriyê de bên rakirin. 
 
*Polîtîkayên Ewlehiyê: Divê polîtîkayên ewlehiyê li gorî rêgezên dewleta hiqûqa demokratîk bin, sepanên civakê krîmînalîze dikin bên bidawîkirin û feraseta ewlehiyê li gorî rêgeza ku ewlehiya mirovan esas digire were avakirin. 
 
*Polîtîkayên Sosyoekonomîk: Ji bo avakirina aştiyê û domdariya wê, divê newekheviyên sosyo-ekonomîk jî bên bidawîkrin. Divê xizaniya li herêmê bê bidawîkirin, derfetên îstîhdam û perwerdeyê bên dayin. 
 
*Pêvajoya Destûra Bingehîn a Nû: Piştî sererastkirinên li jor hatine destnîşankirin, bi tevlibûna tevahiya derdorên civakê divê xebatên amadekirina destûreke bingehîn a demokratîk, azadîxwaz û piranîparêz bên destpêkirin. Destûra Bingehîn a nû divê cudahiyên nas bike û xwedî taybetiyeke peymana civakî be.” 
 
'BAROYÊN ME HEWL DIDIN ÇARESERIYÊ PÊŞKEŞ BIKIN’ 
 
Serokê Baroya Mûşê Kadîr Karaçelîk têkildarî serdanan û pêşniyaran axivî û got ku ew hewl didin pêvajoya heyî derbasî aştiyeke civakî bikin. Karaçelîk, got ku baroyên wan hewl didin ji bo çareseriyê sûdewer bin û hewl didin çareseriyê pêş bixin. Karaçelîk, da zanîn ku wan nêrînên xwe bi nivîskî jî pêşkeşî partiyên siyasî kirine û jê xwestine ku hêvî û bendewariyên gel bi nêzikatiyeke ser partiyên siyasî re bigirin. Karaçelîk, da zanîn ku ji bo aştiyê û çareseriyeke demokratîk çi erk û berpirsyartî bikevin ser milê wan ew amade ne ku bicih bînin. 
 
MA / Omer Gungor 
 
 

Sernavên din

20:31 Qetilkirina Ayşe Tokyazê hat şermezarkirin
20:21 Li Girtîgeha Kirşehîrê bi 'darbeyê' gef li girtiyan hat xwarin
20:10 Êrişa li ser malbata ku muzîka kurdî guhdar kir hat şermezarkirin
19:03 Fransayê dawî li hebûna xwe ya leşkerî ya li Senegalê anî
18:34 Bi girseyî serdana şîna Akyuzê ku li Tişrînê jiyana xwe ji dest da kirin
17:56 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê: Ji bo tevkariya li pêvajoyê divê rê li ber hevalên me bê vekirin
17:37 Li Enqereyê hevdîtinên balkêş
17:29 Endamên ESP û SKM'ê hatin berdan
16:13 Mecît Alagoz piştî 32 salan tehliye bû
16:02 ‘Tundiyên fîzîkî û dêrûnî li Pexşan Ezîzî tên kirin’
15:13 Civaka Durzan: Bila korîdorek ji bo Herêma Rêveberiya Xweser bê vekirin
14:34 Li Zaxo li ser bîrên petrolê êrişeke din pêk hat
14:19 Ji Şandeya Îmraliyê û Ozel daxuyanî: Dê temînat pêvajoyê civakî bike
14:16 ÎHD 39 salî ye: Divê peymaneke civakî ya nû bê çêkirin
13:32 Daxwazên jinan ên ji bo TÎS'ê
13:22 Ji ber barana li Pakîstanê 54 kesan jiyana xwe ji dest dan
13:17 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Ozel û destpê kir
12:13 Hevserokên DEM Partiyê çûn serdana Demîrtaş
12:01 Li Siwêdayê ‘ewlehî’ ji Durzan re hiştin
11:41 Ocalan ji Konferansa Ronakbirî ya Şengalê re peyam şand
11:17 Li Iraqê hejmara kesên di şewatê de mirin derket 61’an
11:15 İlayda Alkaş hat qetilkirin
11:14 Bi paradîgmaya Abdullah Ocalan ve perwerde didin
11:10 Endamên komîsyonê yên DEM Partiyî diyar bûn
11:00 Piştî bi salan keça xwe dîtin: Em jî civaka demokratîk dixwazin
10:25 Parêzer Kutluay: Divê mafên zarokan neyên jibîrkirin
09:48 Li Girtîgeha Xarpêtê tundî li girtiyekî hate kirin
09:24 Akin Bîrdal: Agirê ku hat pêxistin bila bibe wesîleya aştiyê
09:23 Ahmet Karagoz: Divê hatina gerîlayan bi qanûnê bê misgogerkirin
09:21 Ciwanên Şoreşger ên herêma Derya Reş di rêya Kobanê de şehîd bûn
09:20 Şoreşa Rojavayê 13 salî ye: Em dest ji destkeftiyên xwe bernadin
09:18 Hevserokê MED TUHAD-FED'ê: Divê karê ewil ê komîsyonê girtî bin
09:17 Dayikên Aştiyê: Gava yekemîn azadiya Ocalan e
09:16 Cizîrî: Xweza tê talankirin, germahî zêde dibe
09:14 Lobiya Îsraîl û Tirkiye-Şamê: Golanê bide Siwêdayê bigire!
09:05 Li Iraqê şewat: 50 kes mir
09:00 ROJEVA 17'ê TÎRMEHA 2025'AN
16/07/2025
16:57 Li dijî êrîşên li ser ziman bertek: Têkoşîna li hemberî înkarê dê bidome
16:37 Şewata li Îzmîrê hate tefandin
16:28 Ji ber deynê qeyûm şaredarî hate hecizkirin
14:53 Ji bo serbestberdana Ahmet Ozer serî li dadgeriyê dan
14:37 Ji bo Abdullah Akyuz şîn hate danîn
14:12 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Bahçelî: Pêdivî bi danûsteninê heye
13:52 Ji bo zentûngehan li pêşiya Meclisê bang kirin: Qanûna dagirkirinê rawestînin
13:43 Îsraîlê ji hewayê ve êrişî Şamê kir
13:29 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Partiya Gelecekê: Divê her kes hewl bide
13:22 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê li Kandirayê ne
12:23 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê ya bi Davûtoglû re dest pê kir
12:21 Li Şemrexê ‘kargeha zarokan’ hate lidarxistin
12:14 SOHR: Li Siwêdayê 248 kes mirine
12:00 Şandeya Îmraliyê: Rola Wezareta Dadê ji bo pêvajoyê girîng e
11:36 Li Elkê 5 herêm hatin qedexekirin
11:35 DEM Partî: Em êrişa li dijî Durzan şermezar dikin
11:19 Şaredarê Şîleyê ji peywirê hat girtin
11:06 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê ya bi Wezîrê Dadê re dest pê kir
10:55 Şaredarê Beylîkduzuyê sewqî ATK'ê hat kirin
10:55 Egîtîm Sen: Ji bo perwedehiya bi zimanê dayikê ‘mifredata aştiyê’ pêwîst e
10:42 Li Manîsayê agir bi daristanê ket
10:23 Holloway: Her gaveke tevgera kurd hêvî ye ji bo gelen cîhanê
10:15 Li Agiriyê zêdetirî 100 hevdîtin: Gel li benda sererastkirinên qanûnî ye
09:54 Birayê Aydinê ku çeka xwe îmha kir: Em dixwazin di nav me de be
09:51 TBB dê 'Koma Şopandina Aştiyê û Xebata Tenduristiyê' ava bike
09:38 Ji Arjantînê piştgirî ji bo kampanyaya ‘Ez dixwazim biçim serdana Ocalan’
09:26 Li Zaxoyê êrişî bîrên petrolê hat kirin
09:22 Doza Mîroglûyê bi wesayîta zirxî hat qetilkirin li benda 'bersiva' wezaretê ye
09:20 Li gelek bajaran şewat derket: Jîngeh di xetreyê de ne
09:15 Şahida merasîma dîrokî: Em bi xwe bawer bin
09:00 ROJEVA 16'Ê TÎRMEHA 2025'AN
15/07/2025
16:34 TTB’ê têkildarî pêvajoyê 4 daxwazên lezgîn kir
16:12 Îsraîlê Bekaa bombebaran kir
15:22 Li Zozanên Keprê hevdîtina ‘Civaka Demokratîk’
14:19 Şamê li Suwêdayê agirbest ragihand
14:01 Têkildarî êrişa li ser malbata ku muzîka kurdî guhdar kir doza vekirina Lêkolîna Meclisê
13:58 Rêberê rûhanî yê Durzan: Daxuyaniya ku li ser navê me hatiye dayîn îradeya me temsîl nake
13:09 Li Amedê zarokek ji ber tundiyê jiyana xwe ji dest da
12:51 Li Sûdanê di êrişa li ser gundekî de 48 kes hatin kuştin
12:46 Êrişa li ser malbata ku muzîka kurdî guhdar kir hat şermezarkirin
12:19 Îsraîlê ji hewayê ve êriş bir ser Siwêdayê
11:58 Fransa amadekariya leşkeriya dilxwazî dike
11:43 Agirên li Manîsa û Balikesîrê hatin tefandin
11:27 DEM Partî bi rojeva merasîma dîrokî civiya
11:25 Siyasetmedarê Swîsreyî Pagani: Ji bo pêvajoyê divê raya navneteweyî berpirsiyariyê li xwe bigire
11:13 Hêzên Şamê ketin nava Siwêdayê
10:59 Ji RTUK'ê sedema cezayan: Ewlehî û pergala cemaweriyê
10:40 Li Semsûrê agir bi daristanê ket
10:38 Kaya yê ku ji ber guhdarîkirina stranên Kurdî hatibû derbkirin: Polîsan ji me re got 'hûn terorîst in'
10:33 MA'yê xwe gihand dîmenên ku dema amûrên tibbî yên nexweşxaneyê tên dizîn
10:17 69 kes hatin binçavkirin
10:10 SOLDEP, dê Komîsyona Aştî û Demokrasiyê ava bike
09:29 Behsa hevdîtina bi PJAK'ê re kir: Azadî bi yekîtiya Neteweyî gengaz e
09:27 Mizrakê ku merasîmê şopand: Divê sererastkirinên qanûnî demildest bên pêkanîn
09:24 Ekolojîst: Ji bo rawestandina qirkirina xwezayê ev pêvajo firsend e
09:23 Nagehan Avçîl a OHD'î: Esasgirtina 'mafê hêviyê' dê tevkariyê li pêvajoyê bike
09:22 Hiqûqnas Margaret Owen: Divê Ocalan azad be
09:16 Daxwaza girtiyê nexweş a guhertina qawişê ji ber ‘nûnertî kiriye' hat astengkirin
09:13 Dixwazin sembola bîra civakî Newala Qesaba bi betonê binixumînin
09:13 Daxuyaniya Barrack, planên DYA, Îngilistan û Îsraîlê yên Rojhilata Navînê deşîfre dike
09:05 Tevî îtirazan jî li qada sîtê înşeata pîşesaziyê didome
09:00 ROJEVA 15'Ê TÎRMEHA 2025'AN
14/07/2025
18:09 Şandeya Îmraliyê dê bi Wezîrê Dadê re hevdîtinê bike