'Anadilinde eğitim ertelenemez bir haktır'

img

ANKARA - 21 Şubat Dünya Anadil Günü’nü kutlayan HDP ve DBP, Anadolu ve Mezopotamya'nın kadim dillerine yönelik yasakçı politikaya karşı mücadelenin süreceği belirtildi. 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) 21 Şubat Dünya Anadil Günü’ne dair yazılı açıklama yaptı.“Anadilinde eğitim hakkı ertelenemez bir haktır” başlıklı açıklamada, “Bugün Dünya Anadili Günü. Her insan için ana sütü kadar helal olan Anadili Günü kutlu olsun. Dünyanın kültürel olarak, her geçen gün çoraklaştığı günümüzde, kültürel çeşitliliğimizin ana kaynağı olan anadillerimizin korunması, yaşatılması elzemdir” denildi.
 
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde bireyin anadilinde eğitim almasını en temel insan hak olarak görüldüğüne dikkat çekilen açıklamada, “Ayrıca bireylerin anadillerinde eğitim alması bilişsel olarak da oldukça önemlidir. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), 1999 yılında kültürel çeşitliliği ve çok dilliliği desteklemek ve anadillerini korumak ve bir dünya mirası olarak geleceğe taşımak amacıyla 21 Şubat’ı Dünya Anadili Günü ilan etti. Bugün dünya üzerine halen 6 bin 900 civarında dil konuşulmaktadır. Ama bu dillerin yüzde doksanına yakını eğitim ve öğretim olanaklarından yoksundur. Dillerimiz kapitalist ve tekçi ulus devlet sistemlerinin yarattığı dil hegemonyası yüzünden yok edilmeye çalışılmaktadır” diye belirtildi.
 
TEHLİKE ALTINDAKİ DİLLER
 
Anadolu’da ise 100 yıl öncesine kadar 20 civarında dil konuşulduğunu günümüzde ise birkaç dil konuşulduğu vurgulanan açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Başta Kürtçe (Kirmanckî-Kurmancî) olmak üzere konuşulan anadillerinde eğitim, öğretim olanakları yaratılmadığı, hatta yasaklandığı için, bu diller de büyük tehlike altındadır. İnsanlık ve medeniyet tarihi ile dillerin tarihi iç içedir. İlk yazılı dillerin çıktığı Mezopotamya ve kavimler kapısı Anadolu tekçi ulus devletlerin kurulmasıyla büyük bir kültürel çoraklık yaşamaktadır. Yaklaşık yüz yıldır uygulanan tekçi kültür politikaları coğrafyamızda anadillerin kaybolmasına, medeniyetler diyarı Anadolu’nun ölü diller diyarına dönüşmesine sebep olmaktadır.
 
18 DİL YOK OLMA SÜRECİNDE
 
Tek millet, tek din, tek dil paradigmasının kültürel alan üzerindeki tahkimi kültürel erozyona neden olmuştur. Bu topraklarda Kapadokya Yunancası, Ubıhça ve Doğu Süryanicesi de denilen Mlhaso ne yazık ki artık konuşulmamaktadır. UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası'na göre Türkiye’de 18 dil yok olma sürecine girmiş durumdadır.
 
DİLLER KIRIMI
 
Anadili eğitimi anayasal güvence altına alınmaz, pozitif ayrımcılık uygulanmaz ise başta Zazaca (Kirmanckî), Lazca ve Hemşince olmak üzere, Ladino, Gagavuzca, Romanca, Batı Ermenicesi, Turoyo (Süryanice lehçesi), Pontus Yunancası, Abazaca, Adigece, Gürcüce, Abhazca, Kabardey-Çerkes dilleri gibi bugün az da olsa konuştuğumuz birçok dil yakın gelecekte ölü diller kategorisine girecektir.
 
Mezopotamya’nın kadim dillerinden biri olan Kürt dili; kamusal alandan, sokaklardan ve gündelik yaşamın tüm alanlarından uzak tutulmakta, halklarımızın en önemli temsil merkezi olan Meclis’te ‘bilinmeyen, anlaşılmayan dil’ olarak kayıtlara geçirilmektedir hala. Kürt dili başta olmak üzere anadilinde eğitim imkanlarından mahrum bırakılan diller, dil kırımına uğratılmaya çalışılmaktadır.
 
MÜCADELEMİZİ SÜRDÜRECEĞİZ
 
Türkiye'nin Anadili Haklarına dair Birleşmiş Milletler bildirisini kabul etmesine rağmen anadil ile ilgili çekinceleri kaldırmamıştır hala. Bu durum anadilinde eğitim hakkı başta olmak üzere, kültürel çeşitliliği koruma ile ilgili taraf olunan uluslararası anlaşmaların da ihlal edilmesidir. Devletin ve iktidarın seçmeli dersler yöntemiyle geçiştirdiği anadilinde eğitimin, zaman kaybetmeksizin özgür bir eğitim yaklaşımıyla başlatılması, kültürel çeşitliliğimizin korunması açısından elzemdir. 21 Şubat Dünya Anadili Günü’nü kutlarken, Anadolu ve Mezopotamya’nın kadim dilleri üzerindeki yasakçı ve baskıcı politikaların son bulması ve bin bir çiçekli bahçe olan bu topraklarda her çiçeğin kendi kökleri üzerinde yeşermesi için mücadelemizi sürdüreceğiz.”
 
DBP: DİLDE TEKÇİ POLİTİKALAR
 
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), 21 Şubat Dünya Anadil Günü'ne dair yazılı açıklama yaptı. Birleşmiş Milletleri'nin (BM) dünya üzerinden 40'ı aşkın dilin yok tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dair uyarısının hatırlatıldığı açıklamada, "Ulus devletlerin tekçi politikaları sonucu ortaya çıkan bu tablo, ulus devletlerin uluslararası anlaşmalarla vurgulanan farklı dil, din ve kültürlerin gelişmesini sağlayacak uygun koşulların oluşturulması noktasında sorumluluklarını yerine getirmediklerinin de resmidir. Bu tekçi politikalardan nasibini alan dillerden biri de Kürtçedir. Şark Islahat Planı ile resmi kurumlar başta olmak üzere çarşı ve pazarda Kürtçe konuşulmasını yasaklayarak Türkçeyi hâkim kılmaya çalışan vesayetçi ve merkeziyetçi bu zihniyet güncelliğini hala korumaktadır" denildi. 
 
RESMİ DİL
 
12 Eylül Darbesi döneminde Diyarbakır Cezaevi'nde tutuklulara dayatılan “Türkçe konuş çok konuş” dayatmasının günümüzde AKP-MHP iktidarı tarafından sürdürüldüğüne dikkat çekilen açıklamada, şunlar belirtildi: "Kürt halkının inadı ve kararlı mücadelesiyle bugün açılan TV’ler ve seçmeli dersle göstermelik çözümler geliştiriliyor. Kürtlerin başta siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik statüsünün anayasal güvenceye kavuşturulması ve bununla bağlantılı olarak ana okul, ilk, orta, lise ve akademik düzeyde üniversitelerde resmi ve bölgesel dil olarak tanınması çözümün olmaz ise olmazıdır. Bu talepler karşılanmadan yapılan tüm çözümler palyatif ve sorunun esasını çözmekten uzak olup göstermelik adımlardan öteye geçmeyecektir. Tüm bu hakların kazanılması için Kürtlerin ve Kürdistan halklarının ortak mücadelesi büyüdükçe gelişme sağlanacaktır. Kürt halkı şimdiye kadarki tüm kazanımlarını bu toplumsal mücadele ile kazanmıştır. Bundan sonra da bu mücadele büyür ve gelişirse bu haklar kazanılmaya devam edecektir."
 
Açıklamanın devamında şu çağrıya yer verildi: "Dilimizi ve kültürümüzü korumanın ve geliştirmenin en önemli yolu yaşamın her alanında dilimize ve kültürümüze sahip çıkmak ve yaygınlaştırmaktır. Bu vesileyle bir kez daha söylüyoruz, anadilde eğitimin yasal güvence altına alınması için mücadelemize devam edeceğiz."

Diğer başlıklar

24/02/2022
09:38 Uzaklaştırma kararı bulunan erkek bir kadını katletti
09:35 Mücadele ortaklığına yeni partiler katılabilir
09:27 Yaralanan öğrenci: Polis saldırganları korudu
09:04 Yeşilli’de ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin dayanağı kalmadı
09:04 Donbass’ta poker: Rusya, NATO ve Ukrayna
09:02 Halkı dolandıran Milli Hareket Derneği Başkanı: Parayı bölüştük
09:02 Avukat Sevimli: Tuğluk hukuksuzluğun teşhirinde sembol oldu
09:02 2022 Newrozu Kürtçe eğitimin referandumu olacak
09:01 Ercanlı: İlaçları bulmakta zorluk yaşıyoruz
09:01 'Jin jiyan azadî' dünyaya yayıldı
09:01 Zelenskiy: Kendimizi savunacağız
09:00 24 ŞUBAT 2022 GÜNDEMİ
08:24 27 AB ülkesi toplanıyor
08:00 Biden: ABD ve ortakları Rusya'ya yanıt verecek
07:49 Rusya Ukrayna’ya askeri harekat başlattı
23/02/2022
22:07 İzmir'de ekmeğe zam
21:51 KHK’lilerin oturma eylemi 200’üncü haftasında
21:37 Urfa Barosu'ndan Kürtçe müzik dinletisi
21:34 Eğitim Sen’den çocuklar için Kürtçe etkinlik
21:18 Hasta tutuklular için imza kampanyası başlatıldı
21:10 ‘Saldırganlardan biri Akdeniz Özel Güvenlik Müdürü ile görüştü’
21:03 AİHM, Türkiye’ye yönelik ihlal sürecinin takvimini belirledi
20:47 Doku’ya dair açıklama yapan Soylu muhalefeti suçladı
20:32 Doku önergesi reddedildi: AKP baş şüpheliyi savundu
20:05 Silvan’da bir genç intihar girişiminde bulundu
20:01 Son 24 saatte 268 yeni vefat
19:08 Amedspor, Kırklarelispor’u 1-0 yendi
18:43 Diyarbakır’da yollar su altında kaldı
18:31 Meclis’te ‘Devlet Bahçeli Hatıra Ormanı’ tartışması
18:06 Doku ailesinin Adalet Bakanlığı önüne gitmesi engellendi
17:55 Karamollaoğlu: 28 Şubat'ın defterini hep birlikte düreceğiz
17:47 Üniversite öğrencileri: Saldırılara karşı direnişi büyüteceğiz
17:43 Dilek Kaya'yı katleden astsubaya müebbet hapis
17:38 Erdoğan, Putin ile görüştü
17:33 Babacan: Kayyımlar atanırken operasyonu bizzat Erdoğan yönetti
17:30 Boğaziçili akademisyenlerden TBB’ye ziyaret
17:16 Ukrayna: Savaş çıkarsa Türkiye'den Boğazları kapatmasını isteyeceğiz
17:14 Serbest bırakılan Doku ailesi bakanlık önüne yeniden gidiyor
16:59 KESK’li kadınlardan Doku ailesinin gözaltına alınmasına tepki
16:54 YDG'li Ceren Ağaç: Serbest kaldığım için mutluyum
16:53 Beştaş Meclis’ten seslendi: İmralı’nın kapılarını açın
16:53 Kadın Savunma Ağı'ndan bakanlık önünde eylem
16:52 AHAD-DER'den şarklı türkülü kınama
15:42 AKP’li Başkan ev bekleyenlere 2 minare ‘müjdesi’ verdi
15:33 PEN üyesi Yavuzel'in 'Deniz Poyraz' paylaşımına dava
15:26 Temelli’den Adalet Nöbeti’ne ziyaret
15:18 SES: 112 sağlık çalışanları savunmasız bırakılıyor
15:13 Kürt öğrencilere saldırı protesto edildi
15:06 Rosa Kadın Derneği üyesi Gültekin'e hapis istemi
15:05 'İthal çöp bir cinayettir'
14:50 Doku ailesi yerlerde sürüklenerek gözaltına alındı
14:36 Elektrik zammına pankartlı protesto
14:25 Doku ailesine Adalet Bakanlığı önünde engelleme
14:14 ŞUSKİ mahalle içine şantiye kurdu
14:14 Adalet Nöbeti: Hasta tutuklular serbest bırakılsın
14:05 Emekli-Sen'den kuruluş yıldönümü etkinliği
13:53 CPT üyesi Osman: Türk SİHA’ları sivil bölgeleri özelikle seçiyor
13:38 Zamlara karşı ortak mücadele çağrısı
13:27 ATK önünde Adalet Nöbeti eylemi
13:26 ARSİSA’dan başarılı öğrencilere sertifika
13:25 Hekimlerden 'Güvenli iş yeri' talebi
13:22 YDG: Gözaltına alınan üyemizden haber alamıyoruz
13:06 Çin’den Rusya’ya yaptırım tepkisi
12:52 TGS'den Haberci gazetesine ziyaret
12:27 Beyaz Saray: Biden-Putin görüşmesi gerçekleşmeyecek
12:24 Adalet Nöbeti İstinaf Mahkemesi’nin önüne taşınacak
12:22 Türkiye, BAE'den Sedat Peker'in iadesini istedi
12:21 AP İnsan Hakları Alt Komisyonu'ndan CHP’ye ziyaret
12:21 Paylan: KYK borçları silinsin, burslar 2 bin 500 TL’ye çıkarılsın
12:01 Türkdoğan: Hakkımda açılan davanın arkasında İçişleri Bakanı var
12:00 Süleymaniye'de bir kadın katledildi
11:57 Kadın haklarını içeren yasa teklifi Federe Kürdistan Meclisi’nde
11:56 Akşener, Doku için Adalet Bakanı'na çağrı yaptı
11:55 Leyla Güven’e ‘Kürdistan’ soruşturmasına takipsizlik
11:51 Sürgün edilen tutuklunun eşyaları verilmedi
11:51 Bandırma Cezaevi’nde 74 tutuklu Kovid-19’a yakalandı
11:26 Enginler: Metin Özkan parayı gönderdi, almadım
11:07 HDP Kadın Meclisi’nden 8 Mart klibi
11:01 Kayyım 10 gündür su sorununu çözemedi
10:04 Diyarbakır’da tepkilere rağmen 'Bahçeli Ormanı' çalışmaları başladı
09:52 Meslektaşlarından ödül, mahkemeden ceza
09:43 Savcının doktora ‘adli takibat’ tehdidine tepki
09:39 Kalemi yerde kalmadı
09:05 Öcalan: Özgür kadın yürüyüşü sonuna kadar gitmeli
09:04 Gazeteci Kırkaya: Darbeci zihniyetten çıkmanın yolu Dolmabahçe Mutabakatı’dır
09:03 Danıştay’dan Yeşilli kararı: 'Riskli alan' kararı hukuka aykırı
09:02 30 yıldır adalet arıyor: Çözüme kadar nöbetteyiz
09:01 Kadınlar: Saldırılara örgütlü mücadeleyle cevap vereceğiz
09:01 25 yıldır tutuklu olan hasta kardeşinin özgürlüğünü istiyor
09:00 Bilgin soruşturmasında gardiyanların ifadeleri alınmadı
09:00 Ekonomik krize karşı komün köy
09:00 23 ŞUBAT 2022 GÜNDEMİ
08:40 Bagok Dağı’nda askeri operasyon
22/02/2022
23:51 Biden’dan Ukrayna krizine ilişkin açıklama
22:55 AB, 27 Rus vatandaşı ve kuruluşuna yaptırım uygulayacak
21:48 Öğrenciler ırkçı saldırıyı protesto etti
21:37 Aliağa'da işçi direnişi sona erdi
20:50 Burkina Faso'da patlama: 60 kişi öldü
20:44 İngiltere’den 5 Rus bankasına yaptırım kararı
20:02 Akdeniz Üniversitesi'nde Kürt öğrencilere saldırı
19:53 Özdemir’in cenazesi 7 ay sonra defnedildi
19:48 Kovid-19’dan 271 kişi daha hayatını kaybetti
19:45 İstanbul’da gözaltına alınan 10 kişi serbest
19:42 Zelenski Erdoğan ile telefonla görüştü
19:39 Beştaş’tan Kürtçe ile devrim yaptığını savunan AKP’ye yanıt
19:01 Mardin’den Tuğluk için çağrı: Özgürlüğüne kavuşmalı
18:53 Kürtçe kelimeler özel isim olunca tutanaklara geçti
17:58 Tahliyesi istenen 17 yılllık tutuklu serbest bırakılmadı
17:52 Doku ailesi Kılıçdaroğlu ile görüştü
17:32 BM ve AB’den Rusya açıklaması
17:25 Antep’te işçi eylemlerine dair kurumlardan ortak açıklama
17:08 Van’da 2 minibüste 107 mülteci yakalandı
17:03 Beştaş: Ukrayna krizinde karar süreçleri iktidarın insafına bırakılamaz
16:56 Muğla'da sağanak yağış sele neden oldu
16:38 HDP’den kanun teklifi: Nereden buldun?
16:13 Kolombiya'da kürtaj hakkı zaferi
16:11 Doku ailesinin temasları sürüyor
16:10 Granit ocağına mahkeme engeli
16:06 Sit alanındaki statü değişikliğine kısmi iptal
16:06 Ankara’da bir kadın katledildi
15:53 Kılıçdaroğlu: Her birimizin ortak bir hedefi var
15:47 Erdoğan: Rusya'nın kararı kabul edilemez
15:44 Adalet Nöbeti: Herkes direnişin ucundan tutsun
15:39 'Gazeteci Arslan'ın failleri açığa çıkartılsın'
15:31 Almanya'dan Kuzey Akım 2’yi durdurma kararı
15:23 Mersin’de ‘Geçinemiyoruz’ mitingi düzenlenecek
15:22 ‘KCK Basın Davası’ ertelendi
15:22 Roboski katliamı fotoğrafına soruşturma
14:57 Aygül Doku: Gülistan’ın hesabını sormadan ölmeyeceğim
14:56 Mardin Cezaevi'nde ihlallere karşı açlık grevi
14:35 Adalet Nöbeti eylemi cezaevi önüne taşındı
14:33 Buldan: Kazanacağımız günler yakındır
14:33 Uğur Tekstil işçileri işlerine geri dönecek
14:32 Adalet Nöbeti'ne ziyaret: Birlikte mücadele edeceğiz
14:04 Mersin Barosu ve ÖHD: Avukatlara müdahaleyi kabul etmiyoruz
13:52 LÖB üyeleri serbest bırakıldı
13:47 Sebahat Tuncel'e ‘Cumhurbaşkanına hakaret'ten beraat
13:29 Savcının doktoru tehdit etmesine kınama
13:27 AB Yüksek Temsilcisi Borrell: Rusya ordusu, Donbas'a girdi
13:21 Işık hakkında beyanlarda bulunan tanık dinlenecek
13:07 İmralı Tespit Raporu: İnfaz değil işkence rejimi
12:48 Kampüs Cadıları hukuki süreç başlatıyor
12:46 Avukatlardan yeni İmralı başvurusu
12:18 Doku ailesi Buldan ile görüştü
11:58 Türkdoğan’a Garê davası: Gözdağı verilmek isteniyor
11:53 HDP'li eşbaşkanlar tutuklandı
11:44 HDP binasına saldıranlar güvenlik kamerasında
11:00 Şenyaşar ailesi: Zulüm varsa direnmek haktır
10:27 Akkuyu işçilerini taşıyan servis aracı devrildi: 2'i ağır 40 yaralı
09:58 Gülistan Doku’nun ailesi Meclis’te